4.11.13

Դե մա՛րդ ենք, էլի՜

/«Կիսատներս» շարքից/

Ապրում ենք հարուստ,
Ինչպես կարող է
Չի ապրել անգամ
Ոչ մի շահնշահ…
Ու նվիրվում ենք
Կողքինին, 
Մարդո՜ւն
Ինչպես կարող է
Իր թագավորին
Չի էլ նվիրվել
Ոչ մի հպատակ…
Ու նվիրում ենք
Հարզատ մարդկանց
Մեր սրտի անտակ
Գանձարաններից
Գոհարներ պես-պես…

Ապրում ենք 
Աղքատ ռամիկի նման,
Սիրում՝
Հեքիաթի արքայազնի պես…

04.11.2013թ.

6.10.13

Գիշերային

Դեպի աստղերը ուղարկված
Երազանքներս բազմագույն
Տեղ չհասան՝ խճճվեցին
Մալուխների խաչմերուկում …

18.9.13

ՄԻՆՉ ԿՀԵՌԱՆԱՄ...

Մի օր էլ ես վեհ կամ վհատ,
Կամ հագեցած, կամ անհագուրդ,
Գլուխս կախ, կամ ձիգ, հպարտ,
Կհեռանամ` պատմության մեջ
Գրանցվելով որպես աբսուրդ...
Ու երբ կսկսի արյունս սառել,
Ես կհեռանամ իմ հին օրերի երգը շուրթերիս`
Քարտեզագրումն ացած ճամփեքիս
Թողնելով հաջորդ սերնդին ջահել...

Ու մինչ այդ դու գեթ քայլիր իմ կողքից,
Սեթևեթանքով քո եթերային,
Ու ես հոգով ու մարմնով,
Իմ պարադոքսալ էությամբ ամբողջ
Կզոհաբերվեմ քո խենթ քայլերին:
Կդառնամ ածխի մի փոքրիկ կտոր քո վառ կրակում
Ծուխ կներշնչեմ, հուր կարտաշնչեմ,
Հայացք-հնոցիդ խորխորատներում
Այրվելով լրիվ` հանգիստ կհանգչեմ...

Իսկ մինչ այդ դու գեթ քայլիր իմ կողքից,
Որպես հրեշտակ` հրեշտակ լուսե,
Որի ստվերը կրքի գալուստ է,
Փեշի թրթռոցը մի հոգեխռովք:
Ամեն մի բառը մի Կտակարան,
Ո՛չ խաբկանքների, այլ գործող կյանքի,
Գեթ մի ժպիտը մի ամբողջ հույս է,
Դեղ ու բալասան`
Տկարությունից մեռնող հիվանդի.....

Ես` որպես մի խեղճ ու սովորական մի մահկանացու
Հանգիստ ու խաղաղ, վեհ կհեռանամ,
Եթե քո անունը Աստվածաշնչի
Գեթ մի սաղմոսում լո՜կ հիշատակվի:
Ու մինչ այդ դու իմ ծուռումուռ ճամփեքը
Քո աստվածային մեծությամբ պայծառ
Քի՜չ լուսավորի,
Որպեսզի հետո սերունդը ջահել
Հեշտ գծագրի այն դար ու թեքը,
Որ անցա մի կերպ`
Կառչելով կյանքիս ամեն մի օրից...

Իսկ մինչ այդ դու գեթ քայլիր իմ կողքից...

17.9.13

Լուսաբացից առաջ...

/«Կիսատներս» շարքից/

Չէ՛, ես գիտեմ,
Մի օր՝
Առավոտյան ծեգին,
Էն չաղ բժշկուհին,
Որ գործի է գալիս
Կիսաքսված,
Լուռ, առանց հուզմունքի,
Իր ձեռագրով ծուռտի,
Ինչ-որ թղթի վրա
Կարձանագրի.

Մահը վրա հասավ
Լուսաբացից առաջ...

09.09.13թ.
Լուսաբացից առաջ

Մա՞յր , թե՞ հայր…

Մոր դերի մասին կյանքում շատ է խոսվել ու խոսվում, մայրը սրբացվում է, բոլորս հիանում ենք երեխային ուղղված մոր հայացքով, այն շարունակ պատկերում ենք կտավների վրա, նույնացնելով Աստվածածնի հետ, ավելին, մի սրբազան երկյուղածությամբ դարձնում ենք բացարձակ սիրո մարմնավորում:
Լիակատար մայրությունը հաջողությամբ մեջտեղից վերացնում է հորը, ասես երեխային լույս աշխարհ բերելը մի վերջնական նպատակ ունի, որն ավելի շատ նպատակ է քան սկիզբ:
Իսկ հա՞յրը: Նրան միշտ թերագնահատում են, որովհետև նրա դերը թվում է ավելի հեշտ, որովհետև ծննդաբերության ցավեր չի կրել, որովհետև այդ ծնունդը նրա համար միայն մի փոքրիկ հաճույք է եղել, իսկ մայրությունը կնոջ համար մի ծանր պարտականություն կատարել է:
Մայրը նա է, ով «ունենում է», հայրը նա է, ով «շինում է», որպեսզի մայրը ունենա:
Ըստ իս այդ «շինելու», ստեղծելու մեջ ավելի շատ երջանկություն կա, քան ունենալու:
«Մարմինն է իմ մարմնից»,- ասում է մայրը: «Իմ արյունն է»,- ասում է հայրը: Ուշադիր եղեք այդ պահին, ու կտեսնեք թե ինչքան երկյուղախառը ցանկություն կա այդ խոսքերում ու բորբոքուն կրակ` աչքերի մեջ:
Մոր հայացքը հիանում է իր ունեցածով: Հավանաբար սրանում է Մոր սիրո ցայտուն լինելու գաղտնիքը, իսկ հայրը երեխա չունի, նա երեխայի պահեր ունի: Հայրը երեխայի հետ երեխա է դառնում, իսկ երեխայի զգացմունքները դժվար է հասկանալ, նա միայն արտասվել ու ծիծաղել գիտի դեռ ու այն էլ շատ հախուռն: Նույն կերպ և հայրը: Հոր հայացքը բաղկացած է խաղից, և ամբողջովին փոխակերպումների մեջ է, այդ հայացքի մեջ կարող է լինել նաև խանդ երեխայի նկատմամբ, որին գնել է գնացք, որ ինքը երբեք չի ունեցել: Հայրը մեծ երեխա է:
Ինչևէ, մայրն անվիճելիորեն մայր է, իսկ հայրը ծագման ակունքն է` պոտենցիալ լինելիություն...
06.05.2010թ.

1.9.13

Անհանգ

/«Կիսատներս» շարքից/

Կյանքում ամեն մի փոթորկից հետ
Ալիքներն ասես ավլում են ափից
Հարազատ մարդկանց ոտնահետքերը…

Մակընթացության ժամանակ հոգիդ
Լուռ շոշափում է կյանքիդ ափերը,
Հիշողության մեջ դաջելով ասես
Նրանց քայլերը…

Ու տեղատվության պահերին սիրտդ
Քաշվում է իր մեջ, մի բուռ է դառնում
Կարծես մի վերջին փորձն է անում
Մտքում պահելու
Ոտնակոխ եղած
Ափիդ ստվերը...

Քեզ հույս ես տալիս,
Որ նրանց մի օր
Երկիրը կլոր
Կստիպի հետ գալ
Ափերիդ վրա,
Ու սրտի՛դ վրա
Իրենց իսկ թողած
Ոտնահետքերով…

01.09.2013, 05:21

21.8.13

Հուշը…

Աչքիս առաջ էքսկավատորի մի հարվածից փուլ եկավ այն պատը որի տակ քնել եմ տարիներ շարունակ...
Մի ցուրտ զգացում եկավ, որ մի հուշ էլ ոգեղենացավ, մի հուշ էլ կտրվեց իրականից...
Վերջին տարիներին, երբ այցելում էի տատիս տուն, մտովի փռում էի տան մեջ իր հետ կապված հուշերը հին լուսանկարների ալբոմի պես ու ստեպ-ստեպ ժպտալով վերադասավորում էի...

Տանը դրված իրերը... Այն կուժը, որի փորի վրա մի մեծ ճաք կար, հիմա արդեն հուշերի խտացում է: Որովհետև իրերը հավատարիմ են մեզ այնքան, որքան մենք ենք հավատարիմ նրանց: Միշտ մենք ենք նրանց լքում: Լավագույն դեպքում նետում ենք ձեղնահարկ: Եթե ուշադիր նայում ես` ձեղնահարկում այնքա՜ն հուշեր կան փոշու մեջ թավալվող, այնքա՜ն խտացած երջանկություն...

Հուշն ամենուր է՝ քո մեջ, քո տան հիշողությունների մեջ, սենյակիդ դասավորության մեջ, որտեղ աներևույթ կերպով նշված է քո տեղը աթոռի մաշվածությամբ, սեղանի դիրքով, լամպի լուսավորությամբ, և այն միակ անկյունագծով, որը քեզ հնարավորություն էր տալիս մոտենալ սեղանին: Եվ ամեն անգամ մտովի ներս մտնելիս դու բնազդաբար գնում ես հենց նույն այդ անկյունագծով: Պատից` արծաթյա հին շրջանակի մեջից քեզ է ժպտում մի երեխա...

Քո ամեն հուշ կրում է քո հոգու սպիները: Իսկ հուշերն ավելի հաճախ իրերի վրա են դրվում: Սակայն իրերը երբեմն փշրվում են, ինչպես մանկության քո տունը: Բայցևայնպես նրանք քեզ պատմում են մի բանի մասին, որ ոչ ոք չի կարող պատմել…

Մանկության խաղալիքներդ հիշելիս (հատկապես այն մեկը, որին առանձնահատուկ էիր սիրում) սիրտդ կծկվում է, որովհետև այդ խաղալիքը քեզ միշտ մխիթարել է և ուղեկցել ինպես հաճույքների, այնպես էլ տխրության պահին։

Հուշերը գտնվում են քո ամենածածուկ էության մեջ ու կերտում են քո կյանքի բարոյականությունը: Որովհետև նրանք հիմնականում խոսում են քեզ հետ քո կյանքում եղած ամենադրականի մասին: Դրանք քո գոյության համառոտագրություններն են, առանձին դրվագներ, որոնց դու ինքնաբերաբար միացնում ես կյանքի մասին ունեցած գիտելիքներիդ:

Կանգ առ երբեմն, վերանայիր դրանք հանգիստ, զինվիր դրական լիցքերով...Սակայն հուշերից մի պահանջիր, որ երջանիկ դարձնեն քեզ: Հարցրու նրանց թե ինչքանո«վ ես դու երջանիկ, կամ ինչո՞ւ երջանիկ չես...

Նրանք քեզ կբացատրեն, գուցե նույնիսկ կասեն, որ դու հիմա էլ երջանիկ ես, կամ գոնե, որ երջանկությունն անհնարին չէ...

15.8.13

Ինչ էլ որ լինի…

(«Կիսատներս» շարքից)

Ինչ էլ որ լինի,
Ես հեռանալիս
Արդեն մայր մտնող
Արևի նման
Հուրհուրամ պիտի…

Մտքումդ պահիր
Հեռացման շքեղ
Բնանկարն այդ,
Որպես մի խոստում
Արևածագի…

Կվերադառնա՛մ,
Ինչ էլ որ լինի…

13.8.13

Ցանկալի լռություն

Ինչո՞ւ եմ լուռ,
Հարցնում ես:
Բայց ես լուռ չեմ`
Ես չեմ խոսում...

Ես չեմ ուզում
Սրտիս հույզերը
Լույս աշխարհ հանել
Այն նույն բառերով,
Որ վաղուց փտում են
Մարդկանց ժանգոտած
Հիշողությունում
Ու գրքերի մեջ...

Ես շատ եմ ուզում
Որ դու լուռ լսես,
Թե ինչ երանգներով ես
Ապրում սրտիս մեջ ....

Ու հիմա նայիր,
Սրտիս ձայների
Տաք լռության մեջ
Ես շշնջում եմ
Ո՛չ, ես ճչում եմ..
Որ սիրում եմ քեզ...
Ու նորից լռում եմ,
Որ չխաթարեմ
Քո լուռ ժպիտը
Ինձ վերագրած...

Լռիր և դու..
Եվ լուսնի խոհուն
Լռության ներքո
Թող երգեն մեր սրտերը,
Երգեն այն ամենաերգը,
Որ սիրո լռություն է կոչվում...

Այնպես որ
Ես հիմա լուռ չեմ՝
Ես երգում եմ.
Լուռ երգիր դու էլ...

Խնդրում եմ....

Մեծությունները

Այնպես փոքրիկ ու աննշան են իմ աչքում,
Այն մեծերը, որոնք համառ ջանում են, որ
Ուրիշ մեծեր չհայտնվեն շրջապատում:
Իմ սուր աչքը նրանց փայլող մեծության մեջ
Քստմնելի պստիկություն է նկատում..

3.8.13

Ճամփեզրի ծառը

/«Կիսատներս» շարքից/

Ով հոգնած էր, նստեց իմ ստվերում
Ով սոված էր, քաղեց, կշտացավ
Ով սրտին ցավ ուներ լսեցի
Ասեցին, անցան, գնացին…

Ես էլի մենակ մնացի…

1.8.13

/«Կիսատներս» շարքից/

***
Երբ մի օր դուռդ կբացես,
Որ մաքրես հոգուդ սենյակը,
Կթափես ցեցոտված ողջ հնոտին,
Ու... ոչինչ չի մնա տակը...

28.7.13

(«Կիսատներս» շարքից)

Նա արևի հետ էր      
Խաղ ըսկսել,
Բայց չգիտեր, որ
Արևը ներսից
Պիտ ծագեր այսօր
Ու կուրծքը պատռեր…

3.5.13

Մարգարեական


/«Կիսատներս» շարքից/

Երբ մի օր դուռդ կբացես,
Որ մաքրես հոգուդ սենյակը,
Կթափես ցեցոտված ողջ հնոտին,
Ու... ոչինչ չի մնա տակը...

4.1.13

Ծառը...


Մենության մեջ կանգնած է նա՝
Չոր ու դալուկ ճյուղերը իր երկինք ցցած:
Ոչ ոք չկա, ոչինչ չկա, մենակ է նա
Տերև չունի, շվաք չունի, ո՞վ մոտ կգա....

Ոչ մի անցորդի չի հրապուրում,
Ոչ ոք չի գալիս նրան տեսության,
Առաջվա կյանքը այսօր չի խնդում,
Այսօր նա չոր է, այսօր ծեր է նա:

Շիվերը նրա պտուղից բուսած,
Սնված մայրական քաղցր սնունդով,
Հեռու են քաշվել իրենց դալարած
Ծաղկած ճյուղերը մի կողմ պահելով:

Գոնե հով արեք ձեր մորը սիրող,
Ճյուղերով նրա քրտինքը սրբեք,
Չէ՞ որ մարմինը արևից այրվող
Ձեզ սնելով է այսպես չորացել:

Քանի՜ գարուն է, նա էլ չի ծաղկում,
Վերջին գարունն էլ գուցե չտեսնի,
Կջարդվի մեջքը մի անփույթ քամուց
Քարե ծանրությամբ կընկնի գետնին:

Կգտնի մի ծեր փայտահատ նրան,
Որախ ու զվարթ իր տուն կտանի,
Ուր կացինը սուր միայնակ ծառի
Ճակատագիրը կվերջաբանի....